مانیتوریگ شبکه یکی از پرکاربرد ترین ابزارهایی هست که یک مدیر شبکه جهت مدیریت بهتر و بالا بردن Performance شبکه نیاز هست در شبکه تحت مدیریت خود راه اندازی کرده و شبکه خود را مانیتور کند. مانیتورینگ شبکه همان طور که از اسمش پیدا هست به معنی پایش شبکه می باشد که میتواند جهت بالا بردن سرعت سرویس دهی و کم کردن هزینه ها در یک شبکه نیز کمک کند. مانیتورینگ شبکه شامل مانیتور کردن تمامی دیوایس های میشوند که در شبکه قرار دارند که عبارتند از سرورهای فیزیکی و مجازی، روتر ، سوئیچ ، فایروال ، UPS و … . همچنین می تواند سرویس های موجود درشبکه مثل Domain Controller, SQL Server , File Server, DCHP , DNS Server و سایر سرویس های موجود در یک شبکه رو مانیتور کند. به راحتی میتوانیم از ابزارهای مانیتوریگ جهت صحت یا عدم صحت کار کرد دستگاه های شبکه آگاه شویم و همچنین با پایشCPU RAM , H.D.D و Powerیک دستگاهی میتوانیم بفهمیم که میزان استفاده از این پردازنده و حافظه در یک سیستم در چه سطحی هست ودر صورت بحرانی بودن به وضعیت Device خود رسیدگی کنیم.
شما ممکن است فکر کنید وقتی شبکه در حال کار کردن است دیگر نیازی به دستکاری ندارید . چرا باید یک مورد دیگر را به لیست کارهای مدیران شبکه اضافه کنید. دلایل اصرار بر مانیتورینگ شبکه می تواند در سطح بالا به حفظ سلامت فعلی شبکه، اطمینان از دسترسی و بهبود عملکرد آن خلاصه شود. نظارت مداوم و بدون وقفه از مهمترین فاکتورهای کنترل پایداری شبکههای کامپیوتری و مراکز داده میباشد. لذا امروزه استفاده از ابزارهای حرفهای مانیتورینگ یکی از الزامات اساسی واحدهای فناوری و اطلاعات محسوب میگردد. بدیهی است استفاده از ابزارهای مکانیزه جهت انجام عملیات مانیتورینگ علاوه بر کاهش هزینهها، موجب افزایش ضریب دقت و کاهش درصد خطای کاربری میگردد. بنابراین مانیتورینگ شبکه یک وظیفه بسیار مهم و حیاتی است که باید توسط مدیران و سرپرستان شبکههای امروزی و سایر متخصصان بخش پشتیبانی شبکه انجام شود. عدم وجود مانیتورینگ شبکه، قضاوت در مورد اینکه آیا تغییرات ایجاد شده در شبکه تاثیر مثبتی روی عملکرد کلی شبکه دارد یا خیر را بسیار دشوار میسازد.
به عبارت دیگر یکی از فاکتورهای کلیدی در افزایش سطح کیفیت سرویسهای موجود در مراکز داده و شبکههای کامپیوتری بانکها، سازمانها و شرکتها، مانیتورینگ مداوم کلیه اجزاء و زیرساختهای شبکه میباشد.
شما باید توجه کنید که دستگاه ها و سیستم های مانیتورینگ تا زمانیکه نتوانند هدف درست را مانیتور کنند به شما نمی توانند کمک کنند. مهمترین چیزهایی که برای شما در مانیتورینگ حائز اهمیت است میزان استفاده از پهنای باند ، کارایی نرم افزار ها و سیستم عامل ها و همچنین سلامت و کارایی سرورهای سخت افزاری است. مهمترین تصمیمی که در خصوص سیستم های مانیتورینگ در شبکه باید اتخاد شود این است که چه چیزی باید مانیتور شود ؟ شما باید مطمئن شوید که همه سرویس های حساس شما کاملا مانیتور می شوند و بهترین گزینه معمولا برای پیاده سازی طرح مانیتورینگ شبکه نقشه توپولوژی شبکه است ، شما در نقشه توپولوژی شبکه کاملا انواع و اقسام شبکه ها و دستگاه ها و بسترهای ارتباطی که در مجموعه شما وجود دارند را با درک کامل اندازه آن متوجه می شوید و می دانید چه چیزی باید مانیتور شود.
شاخص های عملکردی که باید مانیتور شوند:
هنگامی که تصمیم به نصب سیستم مانیتورینگ دارید، اگر در نظر داشته باشید بهترین ابزار را برگزینید، بسیار مهم است که بدانید دقیقا چه چیزی را میخواهید مانیتور کنید. در زیر برخی از شاخصههای مهم مانیتورینگ ذکر شده است:
- پهنای باند (Bandwidth) : مقدار اطلاعات قابل انتقال در شبکه که همواره محدودیت خاصی برای آن در نظر گرفته شده است. مانیتورینگ پهنای باند میتواند هنگامی که ما از حد مجاز شبکه فراتر رفتیم و یا هنگامی که به محدوده آن نزدیک شدیم ارسال هشدار کرده و در جهت جلوگیری از کاهش سرعت و زمانDown شدن به دلیل عدم وجود پهنای باند کافی به ما کمک کند. برای مثال، اگر پهنای باند ما 1 گیگابایت بر ثانیه باشد و ما به این محدوده تعریف شده نزدیک شویم، ابزار مانیتورینگ ما میتواند به موقع ما را مطلع سازد و به ما اجازه انجام عکس العملی سریع مثل کاهش عملیاتهای غیر ضروری که ممکن است پهنای باند زیادی را اشغال کرده باشد میدهد.
- تاخیر (Latency) : یا زمانی که طول میکشد تا یک بیت از نقطهA به نقطه B در شبکه جابهجا شود.
- بسته از دست رفته (Packet Loss) : داده در قالب بستههایی در شبکه جابهجا میشوند. این مهم است که بدانیم چه درصدی از بستهها و داده آنها از بین رفته است. زیرا هرچه تعداد بستههای از دست رفته زیاد شود، شبکه ما بیشتر به سمت کند شدن پیش میرود. به خاطر داشته باشید برخی بستهها در صورتی که پروتکل مورد نیاز را داشته باشد قابل بازیابی است اما مابقی خیر.
- خطای اجزاء سخت افزاری (Hardware components fail) : پروتکلSNMP یافتن هرگونه رفتار غیر عادی در دستگاهها را برای شما ممکن خواهد کرد.
- میزان مصرف پهنای باند برنامههای کاربردی و یا پروسهها : کشف تنگناها و سربارها و همچنین اعلام هشدار در خصوص فعالیتهای مشکوک در شبکه (مزاحمان، ویروسها، حملاتDDoS و غیره).
- زمان پاسخ سرور (Server Response Time) : راهکار مانیتورینگ شبکه انتخاب شده ما میبایست توانایی اندازه گیری زمان پاسخ سرور برای اطمینان حاصل کردن از اینکه کاربران ما تجربهای پیوسته را خواهد داشت، داشته باشد.
مزایای مانیتورینگ :
- پایش عملکرد سخت افزارهای موجود در شبکه (یافتن سخت افزار معیوب قبل از توقف عملکرد آن
- تعریف آستانه ی عمل (Trigger) بر اساس موارد مختلف ( بعنوان مثال تعریف میکنیم که اگر شخصی ایمیلی حاوی فایل های آفیس ارسال کرد، سشن آن کاربر بسته شود و به مدیر شبکه اطلاع داده شود.)
- پایش عملکرد سرویس ها
- پایش عملکرد سرویس دهنده ها
- پایش رفتار کاربران
- نظارت بر محتوای بسته ها و ایمیل ها
- بدست آوردن نقاط بحرانی مصرف (منابع-پهنای باند)
- بدست آوردن نقاط بحرانی در پایداری سیستم
- اعلام خروجی توسط سیستم مانیتورینگ بر اساس پارامترهایی که مدیران شبکه تعیین میکنند.
- پایش عملکرد سیستم عاملهای موجود در شبکه